Maart 2013
Voorwoord
Lentekriebels
Ik plooi de fi scale attesten, wachtend tot de inspiratie voor dit voorwoord doorsijpelt. 
Zoveel mensen die ons in 2012 weer een mooie gift deden, onmisbare kleine en grotere bijdragen aan onze werking. Mensen die van nabij of van veraf de kracht van wat Alba doet hebben kunnen ervaren en ons daarin willen steunen. We zijn hen allen dankbaar!
Ik schrijf de adressen op de enveloppes, oefen m’n handschrift tijdens zo’n zeldzaam moment dat er nog geschreven wordt met pen en papier. Ik stel vast dat ik intussen al drie varianten voor de “r” heb verzonnen. Wat zou dit willen zeggen over m’n persoonlijkheid? Aan’t eind van een woord krult de lijn steevast omhoog: teken van optimisme zou dit zijn. Misschien heeft dat wel te maken met de frisse wind die in onze zeilen waait sinds januari… nieuwe werking, nieuwe directeur… het telkens opnieuw positief benaderen van de jongeren…
Bedenk me dat we misschien ooit projecten zullen organiseren voor jongeren die op school niet hebben hoeven leren schrijven. Wat voor complexe problematieken zouden hieruit voortvloeien? Onderzoek heeft uitgewezen dat het bijhouden van een dagboek helpt bij het verwerken van twijfels en emoties, en zo bijdraagt tot een beter gevoel. Hoe zou het moeten met de verslagen van onderweg bij de lange tochten, zonder pen en papier in een tentje op een afgelegen wei of berg? Hoe moeten al die knopen in die jonge levens dan ontward worden?
De inspiratie sijpelt stilaan, consolideert zich in fl arden van zinnen. Ik plak de postzegels op de enveloppes. Een mooie blauwe vlinder. Een voorteken van de naderende warmere dagen. De lente komt dit jaar met vallen en opstaan. Op een wat zonnigere dag volgt alweer een sneeuwbui of een bevroren nacht. Een herkenbaar patroon in jonge levens?… En ook: niemand kan nu nog ontkennen dat de grillen van de natuur een invloed hebben op hoe we ons voelen, dag in dag uit. Hoe graag sommigen dit misschien ook zouden willen, we kunnen ons hier niet aan onttrekken. Ligt daarin deels de kracht van wat we de jongeren aanbieden; hen aan den lijve laten voelen wat die “natuur” kan betekenen? Vanuit dat gevoel van verbondenheid levenskracht putten…
We tellen, angstvallig bijna, de jongeren die door onze handen passeren, turven de begeleidingsdagen. Registreren. Berekenen. Herberekenen. Het begin van iets nieuw, nog wat onzekerheid en onduidelijkheid, veel te maken afspraken en ‘regels’, maar wel beklemmend duidelijke “eindtermen”. Van overheidswege te kwantifi ceren. De kwalifi caties die we daar zelf aan willen geven lijken een bijkomstig toevoegsel. Wat betekent een ‘ondersteunende begeleiding’, een namiddag Weer-Staan, een bemiddelingsgesprek bij Alba in het leven van een jongere? Te merken aan de energie die hier dezer dagen bruist, zijn we alvast overtuigd dat we ‘iets’ kunnen betekenen! Dat voelen ook de stagiaires bij Gambas en Bal…
Gisteren deden we met het groepje jongeren dat binnenkort mee gaat op ‘ervaringsweek’ naar Frankrijk allerlei zotte dingen met stoelen. M’n dochters, die een namiddagje de eer hadden om met mama mee naar het werk te mogen, stonden met grote ogen te kijken. Vandaag zit ik weer heel gewoon op m’n bureaustoel, maar toch wat popelend… voor de lente, voor al hetgeen er dit jaar nog aan staat te komen… omdat het niet zo is dat je omdat het “moet” niet veel “goesting” in iets kan hebben!
Marjan
Dossierbespreking met behulp van sjablonen
Sinds september 2012 volg ik de postgraduaat ‘Handelingsgericht werken’ aan de KHLim. Uit deze opleiding heb ik ervaren dat werken met Duplo een meerwaarde kan betekenen. Op onze wekelijkse teamvergadering is het de gewoonte om een casus uit de praktijk te bespreken. Dit gebeurt doorgaans met de methodiek van OASE *.
Als oefening werd het werken met sjablonen (initieel werd gedacht aan Duplo-poppetjes) geïntegreerd in dit model. Dit met als doel om te kunnen ervaren wat het werken met sjablonen kan betekenen voor ons, als teamlid en/of als bemiddelaar. In dit artikel sta ik stil bij de meerwaarde van het gebruik van Sjablonen en de bevindingen hierover van het team.
Meerwaarde van visueel ondersteunend materiaal
Werken met Duplo of sjablonen is ontwikkeld om een visuele bijdrage te leveren op een beschreven situatie. Het is als het ware een taal erbij. De methodiek wordt vaak gebruikt in de hulpverlening. Het kan in verschillende settings gebruikt worden waarin relatie en de interactie belangrijk wordt geacht, therapeutisch, bij gezinsbegeleiding, bij dossierbesprekingen, … . De methodiek is complementair aan andere methodieken of gesprektechnieken. Men kan o.a. oplossingsgerichte vragen, narratieve gespreksvoering, het contextueel denken, de methodiek van bemiddeling integreren.
In de beginfase van een bemiddelingstraject is het voor de jongere (en de ouders) soms moeilijk om te praten. Werken met sjablonen kan de dialoog bevorderen. Het gesprek loopt niet rechtstreeks met de bemiddelaar. De jongere spreekt eerst via een sjabloon (is veilig), geleidelijk aan kan de jongere hier van loskomen en in eigen persoon beginnen te spreken. Ondertussen spreekt de non-verbale taal voor zich.
Een meerwaarde van sjablonen zit zeker in de actie. Samen met de jongere kan je sjablonen wegzetten, verschuiven, herpositioneren, op die manier wordt de bespreking dynamisch. Het kan ook tijdsdimensies doorbreken door de posities in de tijd te laten evolueren. De rode draad van een verhaal blijft zichtbaar. Sjablonen kunnen aansluiten op het verbale aspect, het herhaalt visueel wat er wordt gezegd. Sjablonen zijn bovendien universeel en taaloverstijgend. Het verhoogt de betrokkenheid.
Voor de bemiddelaar is het van belang om praktische vaardigheden aan te leren om de sjablonen te kunnen gebruiken. Als de bemiddelaar aan de slag wil gaan zullen de sjablonen vlot en creatief moeten gehanteerd worden. Zelf hierin ideeën op doen en hierin een eigen stijl ontwikkelen kan belangrijk zijn.